หน้าหลัก ค้นหา ติดต่อ สมุดโทรศัพท์ การเรียน/การสอน เหตุการณ์ แผนที่เว็บ Thai/Eng
MCU

หน้าหลัก » โสภณ เทียนศรี
 
เข้าชม : ๑๖๕๘๘ ครั้ง
รูปแบบและเทคนิคการสอบอารมณ์พระวิปัสสนาจารย์ไทย
ชื่อผู้วิจัย : โสภณ เทียนศรี ข้อมูลวันที่ : ๑๖/๐๘/๒๐๑๗
ปริญญา : พุทธศาสตรมหาบัณฑิต(วิปัสนาภาวนา)
คณะกรรมการควบคุมวิทยานิพนธ์ :
  พระมหาสุรชัย วราสโภ
  ณัทธีร์ ศรีดี
  -
วันสำเร็จการศึกษา : ๑๐/มีนาคม/๒๕๕๙
 
บทคัดย่อ

 

บทคัดย่อ

วิทยานิพนธ์นี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบและเทคนิคการสอบอารมณ์พระวิปัสสนาจารย์ไทย โดยศึกษาข้อมูลจากคัมภีร์พุทธศาสนาเถรวาทและเอกสารอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง รวบรวม สรุป วิเคราะห์ เรียบเรียงบรรยายเชิงพรรณนา ตรวจสอบโดยผู้เชี่ยวชาญ จากการศึกษาพบว่า

รูปแบบการสอบอารมณ์ ในสายกัมมัฏฐานในการบริกรรมพองหนอ ยุบหนอ มีต้นแบบจาก วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฏิ์ โดยมีพระธรรมธีราชมหามุนี (โชดก ญาณสิทฺธิ ป.ธ. ๙) ถือว่าเป็น พระวิปัสสนาจารย์องค์แรกของไทย ในรูปแบบการสอบอารมณ์ การสังเกตสภาวะที่ยุติ จากอาการพอง อาการยุบ โดยการพิจารณาในสติปัฏฐาน ๔ คือ กาย เวทนา จิต ธรรม เมื่อสติเกิดขึ้น จิตที่รับรู้ในอาการพอง อาการยุบ ทำให้เกิดเป็นศีล จิตที่ตั้งมั่น ในอาการพอง อาการยุบ ทำให้เกิดเป็นสมาธิ จิตที่รู้สภาพธรรม เป็นปัญญา โดยหลักการสังเกตใน อาการพองอาการยุบ จิตที่คอยระมัดระวังเป็นศีล จิตที่แนบแน่นอยู่กับอาการพองยุบ เป็นสมาธิ จิตที่เข้าไปรู้ในอาการพองหรือยุบ เป็นปัญญา ที่มีอยู่ในกรอบสติปัฏฐาน ๔ เพื่อวัดความก้าวหน้าในการปฏิบัติ นำไปสู่ปัญญา หลักฐานยืนยันอยู่ใน   มหาสติปัฏฐานสูตร

ส่วนในเทคนิคการสอบอารมณ์ เป็นการปรับอินทรีย์ ๕ ที่เป็นเครื่องวัดความก้าวหน้าของการปฏิบัติ มีการเพิ่มเทคนิคให้ตามความเหมาะสม การอบรมอินทรีย์ เมื่อมีความศรัทธาทำให้เกิดความเพียร ความเพียรช่วยให้สติมั่นคง เมื่อสติมั่นคงแล้ว การกำหนดอารมณ์จะได้สมาธิ เมื่อมีสมาธิ ที่สมบูรณ์แล้วก็จะเกิดปัญญา เทคนิคในการปรับอินทรีย์ให้สมดุลเสมอกัน และมีการปรับเป็นคู่ ๆ      คือ ปรับศรัทธาให้เสมอปัญญา วิริยะให้เสมอกับสมาธิ ส่วนสตินั้นเป็นตัวกลางประสานได้ทุกธรรม พระวิปัสสนาจารย์ที่มีความเชี่ยวชาญจะมีเทคนิคในการสอบอารมณ์ และการปรับแต่งอินทรีย์ให้เหมาะสม เพื่อป้องกันมิให้ผู้ปฏิบัติหลงทาง

ดาวน์โหลด

 
 
สงวนลิขสิทธ์โดยมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ตามพระราชบัญญัติลิขสิทธ์ พ.ศ. ๒๕๓๗ 
พัฒนาและดูแลโดย : webmaster@mcu.ac.th 
ปรับปรุงครั้งล่าสุดวันพฤหัสบดี ที่ ๙ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๕๕