หน้าหลัก ค้นหา ติดต่อ สมุดโทรศัพท์ การเรียน/การสอน เหตุการณ์ แผนที่เว็บ Thai/Eng
MCU

หน้าหลัก » พระเทิดพงษ์ สุทฺธิญาโณ (สถิรพัฒนวงศ์)
 
เข้าชม : ๑๖๕๙๐ ครั้ง
ศึกษามูลเหตุแห่งการบรรลุธรรมที่ปรากฏในวิมุตตายตนสูตร
ชื่อผู้วิจัย : พระเทิดพงษ์ สุทฺธิญาโณ (สถิรพัฒนวงศ์) ข้อมูลวันที่ : ๒๗/๐๓/๒๐๑๘
ปริญญา : พุทธศาสตรมหาบัณฑิต(การบริหารจัดการคณะสงฆ์)
คณะกรรมการควบคุมวิทยานิพนธ์ :
  พระครูพิพิธวรกิจจานุการ
  -
  -
วันสำเร็จการศึกษา : มีนาคม 2561
 
บทคัดย่อ

 

บทคัดย่อ

สารนิพนธ์ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์ ๒ ประการ คือ เพื่อศึกษาเนื้อหาหลักธรรมในวิมุตตายตนสูตร และเพื่อศึกษามูลเหตุแห่งการบรรลุธรรมที่ปรากฏในวิมุตตายตนสูตร โดยศึกษาข้อมูลจากคัมภีร์พุทธศาสนาเถรวาท คือ พระไตรปิฎก อรรถกถา ฎีกา และคัมภีร์อื่นๆ ตลอดจนตำราทางวิชาการ และงานวิจัยต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง รวบรวมนำมาเรียบเรียงบรรยายเชิงพรรณนา แล้วตรวจสอบความถูกต้องโดยผู้เชี่ยวชาญ

             ผลการศึกษาวิจัยพบว่า วิมุตตายนสูตรเป็นพระสูตรที่กล่าวถึงเหตุแห่งความหลุดพ้นจากกิเลส ๕ ประการ คือ ๑) บรรลุธรรมขณะฟังธรรม ๒) บรรลุธรรมขณะแสดงธรรม ๓) บรรลุธรรมขณะสาธยายธรรม ๔) บรรลุธรรมขณะพิจารณาธรรม  ๕) บรรลุธรรมเพราะเจริญสมาธินิมิต การหลุดพ้นแต่ละประเภทนั้น ผู้ปฏิบัติต้องมีคุณสมบัติคือ เป็นผู้ไม่ประมาท มีความเพียร มีจิตตั้งมั่น อุทิศกายใจต่อการปฏิบัติ ซึ่งมีหลักธรรมที่มีสำคัญ ได้แก่ ปีติสัมโพชฌงค์ และอารมณ์กรรมฐานแห่งสมถภาวนา ๓๘ ประการ เว้นอากาสกสิณ และอาโลกกสิณ ปีติสัมโพชฌงค์เองก็มีเหตุที่เกิดจากอารมณ์กรรมฐานส่วนหนึ่งด้วย โดยเมื่อฟังธรรม แสดงธรรม สาธยายธรรม ตรึกตรองธรรม หรือมนสิการนิมิตจากสมาธิที่ตนศึกษามาดีแล้ว ทำให้เกิดปีติ และปราโมทย์ขึ้นกับใจ ทำให้กายสงบเกิดความสุข จิตตั้งมั่น เป็นเหตุให้บรรลุธรรมถึงความหลุดพ้นจากกิเลสได้

             ผู้ฟังธรรมต้องทำจิตให้ปราศจากอกุศลธรรม มีความตั้งมั่นต่อการฟังจึงจะเกิดเกิดปีติได้
และปีตินั้นเป็นเครื่องอาศัยในการเจริญวิปัสสนาต่อจนกระทั่งได้บรรลุธรรม ส่วนการทำสมาธินิมิตที่เคยศึกษา หรือเคยปฏิบัติสมาธินิมิตมาก่อนนั้น ในอารมณ์กรรมฐานที่เป็นอุปจารสมาธิ และอัปปนาสมาธิที่องค์ฌานยังมีปีติปรากฏ ก็สามารถพิจารณาปีติตามหลักโพชฌงค์ ๗ ในสติปัฏฐาน ๔ ได้ โดยผู้ที่มีสมาธิถึงฌานพึงออกจากฌาน และพิจารณาฌานจิตเป็นอรูปกับหทัยวัตถุเป็นรูปก็จะสามารถเจริญวิปัสสนาภาวนาจนกระทั่งบรรลุธรรมได้

ดาวน์โหลด

 
 
สงวนลิขสิทธ์โดยมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ตามพระราชบัญญัติลิขสิทธ์ พ.ศ. ๒๕๓๗ 
พัฒนาและดูแลโดย : webmaster@mcu.ac.th 
ปรับปรุงครั้งล่าสุดวันพฤหัสบดี ที่ ๙ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๕๕