วิทยานิพนธ์นี้ เป็นการศึกษาวิเคราะห์ประโยชน์ทางจริยธรรมของความเชื่อเรื่องเทวดาในพุทธปรัชญาเถรวาท มีวัตถุประสงค์ ๓ ประการ ดังนี้ (๑) เพื่อศึกษาแนวคิดความเชื่อเรื่องเทวดาในทางพุทธปรัชญาเถรวาท (๒) เพื่อศึกษาแนวคิดเรื่องประโยชน์ทางจริยธรรมในทางพุทธปรัชญาเถรวาท (๓) เพื่อวิเคราะห์แนวคิดเรื่องประโยชน์ทางจริยธรรมของความเชื่อเรื่องเทวดาในทางพุทธปรัชญาเถรวาท การวิจัยนี้เป็นการศึกษาเชิงคุณภาพ สรุปผลการวิจัยตามวัตถุประสงค์ ได้ดังนี้

๑. ความเชื่อเรื่องเทวดาในทางพุทธปรัชญาเถรวาทนั้น เป็นเพื่อนร่วมเกิด แก่ เจ็บตาย เวียนว่ายอยู่ในวัฏฏสงสาร เคยสร้างความดีไว้ เช่น ให้ทาน รักษาศีล เจริญภาวนา มีความละอายชั่วกลัวบาป บำเพ็ญวัตตบท ๗ สัมปทา ๔ เจริญเทวตานุสสติเป็นประจำ เมื่อตายไปจึงไปสุคติ เสวยสุขในสวรรค์ชั้นต่างๆ มีอายุทิพย์ วรรณทิพย์ และสุขทิพย์ จนกว่าจะสิ้นอายุขัย

          ๒. ประโยชน์ทางจริยธรรมทางพุทธปรัชญาเถรวาท มี ๓ ประการ คือ ๑.ประโยชน์ในโลกนี้ เกิดประโยชน์สุขในปัจจุบัน ๒.ประโยชน์ในโลกหน้า ได้แก่ เกิดเป็นมนุษย์ เทวดา หรือพรหมชั้นต่างๆ ๓.ประโยชน์อย่างยิ่ง คือ บรรลุ มรรค ผล และนิพพาน

          ๓. แนวคิดเรื่องประโยชน์ทางจริยธรรมของความเชื่อเรื่องเทวดาในพุทธปรัชญาเถรวาท มีประโยชน์ ๓ ประการ คือ ๑. ประโยชน์ในโลกนี้ ได้แก่ ๑.๑ ประโยชน์ต่อตนเอง คนที่ประพฤติเทว ธรรม มีหิริโอตตัปปะ บุญกิริยาวัตถุ ๓ วัตตบท ๗ และบำเพ็ญเทวตานุสสติเป็นประจำ ย่อมไม่ทำชั่วทางกาย ทางวาจา ทางใจ จึงไม่มีความทุกข์ ไม่มีความเดือดร้อนจากกรรมชั่ว ประสบแต่ความสุข ความสงบ ๑.๒ ประโยชน์ต่อส่วนรวม เกิดประเพณีอันดีงาม เช่น ประเพณีบวชต้นไม้ในป่า ช่วยรักษาต้นไม้ไม่ให้ถูกตัด เพราะกลัวรุกขเทวดาจะลงโทษ ทำให้มีป่าไม้อุดมสมบูรณ์ ประเพณีลอยกระทง เพื่อขอขมาแม่คงคา สร้างจิตสำนึกในการอนุรักษ์แม่น้ำ ใช้น้ำอย่างประหยัด ไม่ทิ้งขยะลงแม่น้ำ เป็นต้น ๒.ประโยชน์ในโลกหน้า ผู้มีเทวธรรมประจำใจ มีความละอายชั่วเกรงกลัวต่อบาป ประพฤติสุจริตธรรมเมื่อละจากโลกนี้แล้ว เมื่อไปสู่โลกหน้า ย่อมจากไปโดยอาการอันสงบ เกิดในสวรรค์ ดังพุทธสุภาษิตว่า “จิตฺเต อสงฺกิลิฏฺเฐ สุคติ ปาฏิกงฺขา แปลว่า เมื่อจิตใจไม่เศร้าหมอง สุคติเป็นอันหวังได้” ๓. ประโยชน์อย่างยิ่ง ได้แก่ มรรค ผล นิพพาน การบรรลุธรรมต้องลงมือปฏิบัติด้วยตนเองเท่านั้น แต่ผู้ที่มีศรัทธา มีความเพียร มีปัญญาน้อยต้องอาศัยกัลยาณมิตรแนะประโยชน์ ชี้แนวทางให้ เทวธรรมช่วยยกระดับจริยธรรมให้สูงขึ้น เป็นบาทฐานในการยกระดับจากโลกิยธรรมเป็นโลกุตรธรรม คือ มรรค ผล นิพพาน ต่อไป

Download